NẾU MUỐN LÀM GIÁM ĐỐC, ĐẦU TIÊN NÊN LÀM NHÂN VIÊN SALE

Chào 1000 người nhưng chỉ 20 người dừng lại lắng nghe  Đó là công việc sales (bán hàng), nó có thể không mang lại cho bạn thu  nhập ổn định nhưng những kỹ năng bạn học được sẽ giúp bạn thành công  trong suốt cuộc đời dù bạn làm bất cứ nghề gì.

1. SỰ DẠN DĨ

Năm thứ 2 đại học, tôi đăng ký làm nhân viên sales thẻ tín dụng cho một  ngân hàng. Mỗi sáng chúng tôi đặt một chỗ ở giữa trung tâm mua sắm và  mời chào tất cả những khách qua lại nơi đây. Chúng tôi được huấn  luyện bởi tiêu chí đơn giản: nếu bạn chào 1.000 người đi qua, sẽ có  khoảng 100 người nán lại, chỉ có 20 người nghe bạn nói đến câu thứ 3 và  (nếu bạn may mắn) sẽ có 2 người mua sản phẩm của bạn. Sẽ không có công  việc nào cho bạn cơ hội cọ xát và giao tiếp rộng rãi như vậy. Chỉ  sau một tuần làm việc, tôi thấy bản thân thay đổi hẳn, tôi cảm thấy  mình trở nên cởi mở và dễ dàng bắt chuyện với những người xung quanh,  không ngại ngùng dù đó là người xa lạ. Đây là bước đầu tiên vô cùng quan  trọng, vì không ít người trong chúng ta nhiều khi đi lạc nhưng không  dám mở miệng ra hỏi đường.

2. KHẢ NĂNG THUYẾT TRÌNH

Sếp  của chúng tôi khi ấy bảo, thường khách hàng sẽ không dành cho bạn quá 2  phút để thuyết phục họ, do đó nguyên tắc cơ bản của nghề sales là KISS (  “Keep It Short & Stupid” - tạm dịch là “Hãy ngắn gọn và dễ hiểu”).  Đây có lẽ là kỹ năng giá trị nhất mà tôi học được, hãy sắp xếp “dàn ý”  của bạn mạch lạc, logic và truyền tải thông điệp một cách cô đọng.  Hầu hết sinh viên tại Việt Nam thiếu cơ hội được thực hành khả năng  thuyết trình, trong khi khảo sát của một hãng "săn đầu người" hàng đầu  thế giới khằng định đó chính là yếu tố bứt phá quan trọng nhất để bạn  vươn xa trong sự nghiệp. Không có gì tệ hại bằng một bản thuyết  trình dài dòng, chi chít chữ và người trình bày thì “gây mê” cho khán  giả. Khi bạn nói ra câu đầu tiên, người nghe phải tò mò hoặc háo hức  nghe câu thứ hai, và họ phải có câu trả lời làm họ thỏa mãn khi bạn kết  thúc.

3. TƯ DUY CHIẾN LƯỢC

Chả có ai hiểu sản phẩm, chiến  lược và tình trạng kinh doanh của công ty bằng nhân viên bán hàng, thực  sự là vậy. Cũng chẳng ở vị trí nào mà kết quả công việc “đập” ngay vào  mặt bạn như làm sales. Quan trọng hơn hết, nhân viên sales hiểu  được cái nguyên tắc (đơn giản mà ít người chịu hiểu) là “làm được thì  mới có ăn”. Thường thu nhập của bạn gắn liền với doanh số, có thể nó rất  bấp bênh, nhưng nó phản ánh chân thực năng lực của bạn. Tất cả  những ai làm “sếp” đều thích những người có tư duy như thế, họ rất ghét  những người đòi tăng lương nhưng không biết vì sao mình nên được tăng  lương, tăng bao nhiêu cho “hợp lý” hay họ đóng góp cho công ty thế nào.  Nhân viên sales sẽ không có sự đố kỵ, ganh ghét với đồng nghiệp về mức  lương. Nhân viên sales hiểu rõ thu nhập của mình không có giới hạn, tất  cả phụ thuộc vào năng lực của bạn.

4. XÂY DỰNG MẠNG LƯỚI QUAN HỆ LÂU DÀI

Tôi được dạy rằng nhân viên sales tốt là nhân viên bán được cùng một  món hàng cho một khách hàng nhiều lần và bắt khách hàng bán hàng giúp  bạn (giới thiệu bạn bè, người thân đến với bạn). Quả thực, ở bất  cứ lĩnh vực nào, vị trí nào, mạng lưới quan hệ với đối tác là tài sản vô  hình giá trị nhất, nó sẽ đi theo bạn và không ngừng đem lại giá trị cho  bạn. Mạng lưới quan hệ là sự khẳng định cho năng lực, uy tín cá nhân,  chất lượng dịch vụ mà bạn đem lại, sự trung thực và đạo đức kinh doanh  của bạn, mà bất cứ ai cũng có thể kiểm chứng. Nó có giá trị hơn  một cái CV (Curriculum Vitae) được “đánh bóng” rất nhiều. Người học được  kỹ năng xây dựng quan hệ (nhất là ở Việt Nam) sẽ tự tạo ra những nguồn  cơ hội và tiềm năng phát triển vô tận cho bản thân và công ty.  Còn hàng trăm yếu tố khác mà nghề sales đem lại cho bạn như những phán  đoán nhanh nhạy, đôi mắt quan sát nhạy bén, tính nhẫn nại, khả năng xử ý  tình huống, tinh thần không bỏ cuộc v.v… mà không thể đề cập hết.  Có thể nghề sales không trở thành công việc hàng ngày của bạn và không  đem lại thu nhập ổn định, nhưng những kỹ năng mà nó đem lại bạn có thể  mang theo và tận dụng suốt đời, không bao giờ mai một, bất cứ bạn làm ở  lĩnh vực nào, vị trí nào, cấp bậc ra sao.

(In Nguyễn Lê tổng hợp)